چهارشنبه 21ام تير 1402
بهداشت به زبان فارسی دری «صحت» علم و هنر پیشگیری از بیماریها، طولانی کردن عمر و بالا بردن سلامتی بهوسیلهٔ کوششهای اجتماعی است. بر همین اساس، برای بهداشت فردی، عمومی، روانی و غذایی تعریفهایی وجود دارد. بیماریها تا حدود ۳۹۰۰ سال قبل از مسیح، صرفاً بلای آسمانی به شمار میآمدند و کسی به درمان و رسیدگی به حال بیماران اقدام نمیکرد. با این وجود، مردم دوران پیشاتاریخ با توجه به تجربیات و نیز، اعتقادات مذهبی یا خرافی خود، به گونهای از بیمار شدن جلوگیری میکردند.
در روم باستان، بهداشت به عنوان نماد سلامتی شناخته میشد. به همین منظور، حمامهای عمومی متعددی در شهرهای مختلف ساخته میشدند، . علاوه بر استحمام که تا حدودی مفهومی تزکیهکننده داشت، ماساژ و کرمهای معطر نیز مورد استفاده قرار میگرفتند. منشأ کلمهٔ بهداشت نیز به همان دوره، و به الههٔ سلامتی و پاکیزگی، هیجیا (به یونانی باستان: Ὑγιεία)، دختر اسقلبیوس بازمیگردد.
تاریخچه بهداشت
در ابتدای قرون وسطی، استحمام به عنوان پاککنندهٔ روح، در میان بسیاری از مردم متداول شد. ولی به مرور زمان و با گسترش اعتقادات خرافاتی مبنی بر این که آب موجب بازشدن منافذ پوست و ورود بیماریها به بدن میشود، استحمام از رواج افتاد؛ و حمامهای عمومی منبعی برای ابتلا به بیماریها شناخته شد. در مقابل، چرک بدن لایهٔ محافظی در برابر بیماریها پنداشته شد. بهعلاوه، توالتها در مکان عمومی و در ملأعام قرار داشتند (حتی در قلعهٔ پادشاهان)، و فضولات در کوچهها منظرهای طبیعی شناخته میشد. دستها و صورت تنها بخشهایی از بدن که در این دوره به طور منظم شستوشو میشدند. به این ترتیب، برای پوشاندن بوی بد بدن تنها از انواع عطر استفاده میشد. این وضع در دوران رونسانس به علت شیوع بیماریهایی خطرناک، چون سیفیلیس و طاعون بدتر شد. مردم برای جلوگیری از ابتلا به این بیماریها، استفاده از آب را به حداقل رسانیدند، و برای شستوشو تنها از پارچههایی خشک استفاده میکردند. در دورهٔ پادشاهی لویی شانزدهم، استفاده از آب، دوباره و به تدریج متداول شد. توالت و دستشوییها به اتاقهایی جداگانه منتقل شد و استحمام به دور از چشم دیگران انجام گرفت. داشتن حمام در خانه رواج یافت؛ هرچند هدف از آنها در درجهٔ اول استراحت بود، و نه شستوشو.
در قرن نوزدهم، استحمام لازمهٔ رعایت بهداشت فردی شد و شستن دست و صورت با صابون در میان اغلب مردم رواج یافت. در اواخر قرن نوزدهم، اکثر ساختمانها در اروپا دارای حمام و دستشویی بودند. ایجاد شبکههای فاضلاب زیرزمینی و تصفیهخانه نیز در قرن بیستم موجب ارتقای سطح بهداشت عمومی در شهرها شد. به علاوه، سازمان جهانی بهداشت در سال ۱۹۴۶، به منظور هماهنگی و ارتقای وضعیت بهداشت عمومی در سطح جهان تأسیس یافت.
بهداشت در اسلام
با ظهورش در قرن هفتم بعد از میلاد، اسلام تأکید زیادی بر رعایت بهداشت و پاکیزگی داشت. علاوه بر ضرورت پاکیزگی در حین نمازهای پنجگانه با وضو و غسل، واجبات و توصیههای دیگری (از جمله رعایت بهداشت غذایی، مسواک زدن، استحمام، تطهیر نجاسات…) در رابطه با رعایت بهداشت در دین اسلام وجود دارد.
بهداشت عمومی (Public Health)
بهداشت عمومی علم و هنر پیشگیری از بیماریها و ارتقای سلامت و افزایش طول عمر بشر با استفاده از اقدامات سازماندهی شده مردمی و سازمانهای دولتی و خصوصی است که براساس آموزه های دینی بر آن توجه و تاکید فراوانی شده است. بسیاری از نکات بهداشتی که نقش بسزایی در سلامتی انسان دارند، در تعالیم دین مبین اسلام تحت عنوان واجب یا مستحب بیان شده است که به عنوان نمونه می توان به شرایط صحیح بودن نماز ، از جمله به طهارت بدن و لباس اشاره کرد که همه این موارد در جایگاه خود تاثیر به سزایی در سلامت فرد و در وسعت بیشتر در سلامت جامعه دارد.
“بهداشت عمومی” مترادف عبارت “سلامت عمومی” می باشد و سلامت به معنای تامین رفاه کامل جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی که معنای آن تنها به نبودن بیماری و نقص عضو، محدود نشده بلکه شامل محورهای جسم، روان و جامعه می باشد. لذا هرگونه نقص و آسیبی که به هریک از این محورهای وارد شود، تعادل فرد را بر هم زده و منجر به نبود سلامت در فرد و جامعه می شود. تمامی شاخه های بهداشت در اصل از گروه منشعب می شوند شامل: بهداشت محیط، بهداشت حرفه ای، بهداشت مدارس، بهداشت تغذیه، بهداشت مواد غذایی، بهداشت فردی، بهداشت دهان و دندان، بهداشت مادر و کودک پیشگیری از بیماریها، بهداشت خانواده، بهداشت سالمندان و … نگاه ابعادی بهداشت عمومی به سلامت فرد و جامعه بهداشت عمومی به فرد در جامعه، نگاه می کند و بصورت ابعادی به سلامت فرد توجه دارد. تاثیر سلامت جسم بر سلامت روان و تاثیر سلامت روان بر سلامت جسم و نقش سلامت فرد بر سلامت جامعه و نقش سلامت جامعه بر سلامت فردکند.
بهداشت فردی متشکل از روشها و اصولی جهت پیشگیری از بروز انواع بیماریها و پاکیزه نگهداشتن اعضای بدن است. سادهترین کارها مانند شستشوی دستها یا کل بدن، پاکیزگی مو و ناخن و رعایت اصول پاکیزگی لباس و پوششهای فردی میتواند سلامت یک فرد را تا حدود بسیار زیادی تأمین کند.
بهداشت فردی چیست؟
بهداشت فردی پایهٔ اصلی سلامت فرد و در نهایت یک جامعه را تشکیل میدهد. با رعایت چندین نکتهٔ ساده و روزمره در زندگی فرد، امنیت بالایی برای وی حاصل میشود که نتیجهٔ آن پیشگیری بهتر از درمان خواهد بود.
بهداشت غذایی چیست؟
بهداشت مواد غذایی شاخه ای از علم بهداشت عمومی است با هدف بهداشت غذایی پیشگیری از آلودگی غذایی، گسترش بیماریها، و جلوگیری از مسمومیت غذایی است. قوانین بهداشتی غذایی راههای امنی را برای آماده کردن و نگهداری مناسب مواد غذایی، و خوردن درست غذا ذکر میکنند.
بهداشت حرفه ای چیست؟
بهداشت حرفه ای شاخه ای از علم بهداشت است که با شناسایی ، ارزشیابی و کنترل عوامل زیان آور در محیط کار از بروز بیماریها و عوارضی که ممکن است توسط عوامل زیان آور فیزیکی ، شیمیایی ، بیولوژ یکی ، ارگونومیکی بوجود آید ، جلوگیری می کند .
بهداشت روانی چیست؟
بهداشت رواني اصطلاحي است كه براي توصيف هر سطح شناختي و يا عاطفي به خوبي و يا همچنين به عدم وجود اختلال رواني در فرد نيز گفته ميشود.
از چشماندازهاي روانشناسي مثبت يا كلي نگري بهداشت رواني ممكن است شامل لذت بردن از زندگي و فراهم آوردن تعادل ميان فعاليتهاي زندگي و تلاشهايي براي دستيابي به حالت متناسب رواني است.
4 نکته مهم بري سلامتي بدن شما
1- پياده روي و يا ورزش روزانه را فراموش نکنيد .
2- به جاي نوشابه هاي گازدار که به دليل داشتن فسفر جذب کلسيم وعده غذايي را مختل مي کند از نوشيدني هاي سالم نظير دوغ استفاده کنيد البته دوغ هاي بدون گاز و کم
3- در مصرف چاي و قهوه افراط نکنيد . زيرا کافئين موجود در چاي و قهوه موجب افزايش نفع کلسيم بدن مي شود .
4- از خوردن غذاهاي پر نمک و پر پروتئين خودداري کنيد.
جهت شرکت در آزمون سلامت و بهداشت اینجا کلیک کنید.
توضیحات در رابطه با آزمون سلامت و بهداشت