هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، تعیین ابعاد و مولفه های سبک های اصلی کرسی های نظریه پردازی بود.
مواد و روش ها: جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان، متخصصین و افراد آگاه به امر در زمینه کرسی‌های نظریه‌پردازی (آزاداندیشی)در دانشگاه‌ها بودند برای تعیین نمونه های این پژوهش و تعیین این گروه از خبرگان از روش نمونهگیری غیرتصادفی هدفمند  استفاده شد. در این پژوهش از مصاحبههای نیمه ساختاریافته استفاده شد. برای حصول اطمینان از روایی ابزار در بخش کیفی پژوهش و بهمنظور اطمینان خاطر از دقیق بودن یافتهها از دیدگاه پژوهشگر، ازنظرات ارزشمند اساتید آشنا با این حوزه و متخصصان دانشگاهی که در این حوزه خبره و مطلع بودند استفاده شد. همچنین بهطور هم-زمان از مشارکت‌کنندگان در تحلیل و تفسیر داده‌ها کمک گرفته شد. در پژوهش کنونی از پایایی بازآزمون و روش توافق درون موضوعی برای محاسبه پایایی مصاحبههای انجام گرفته استفاده شد. روش تحلیل دادهها کدگذاری نظری برگرفته از روش نظریه‌پردازی  بود.
یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که عوامل رهبری/آزاد اندیشی ، عوامل رهبری /خردورزی، عوامل رهبری / موتور محرک، عوامل رهبری / بحث های مذهبی، عوامل رهبری / بحث های تخصصی، عوامل رهبری / اعتدال، عوامل اداری، عوامل دانشگاهی/ نوآوری، عوامل دانشگاهی/ مولد بودن از عوامل موثر بر ارتقای کرسی های آزاد اندیشی بودند.
نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده تاکید مصاحبه شوندگان بر نقش عامل دانشگاهی در مولفه اصلی نوآوری و مولد بودن در ابعاد مولد و نوآور، ترویج فرهنگ نقد، جلسات سخنرانی، فرصت نقد کردن، تحرک دانشجویی، و تخلیه هیجانی دانشجویان در ارتقای کرسی  های  نظریه پردازی  ( آزاداندیشی )در  دانشگاهها و مراکز  آموزش  عالی موثر باشند

واژه‌های کلیدی: آزاداندیشی، آموزش عالی کشور، کرسی‌های نظریه‌پردازی